Technologia blockchain – jak pomaga w uwiarygodnieniu treści?

Ikona wpisu:: Technologia blockchain – jak pomaga w uwiarygodnieniu treści?
0 komentarzy

Jedną z największych zalet technologii blockchain jest możliwość uwiarygadniania treści. W jaki sposób się to odbywa i czy rzeczywiście można w zakresie uwiarygadniania treści na blockchainie polegać?

To jest gościnny wpis Agnieszki Ścieszki-Bajura, Radosława Buk

Uwiarygodnienie treści? Blockchain nie ma sobie równych

Na czym polega niezawodność technologii blockchain w uwiarygadnianiu treści? Odpowiedź tkwi w samej istocie tej technologii. Otóż dane układane są w niej w bloki o określonej wielkości, które połączone są ze sobą łańcuchem. Nie ma możliwości edytowania bloku bez zerwania łańcucha, co oznacza, że nie można tego zrobić tak, aby nikt nie zauważył.

Co więcej, technologia blockchain ma jeszcze jedną ogromną zaletę: brak centralizacji. Nie istnieje jeden serwer, na którym technologia jest zainstalowana. Działa ona na milionach komputerów jej użytkowników, a jeśli któryś z nich ulegnie uszkodzeniu, pozostaje to bez wpływu na stabilność całej sieci danych, bowiem dane stale się replikują i działają na wszystkich innych komputerach.

Dzięki temu nie ma możliwości np. zaatakowania sieci bloków i zmanipulowania danych zapisanych na nich. Nie istnieje też instytucja zarządzająca blokami (jak banki, rządy czy inne instytucje centralne), nie ma więc ryzyka, że ktoś ją skorumpuje czy w inny sposób wykorzysta do swoich celów. Bezpieczeństwo jest gwarantowane przez siłę i moc całej sieci łańcucha bloków.

Te wszystkie cechy technologii blockchain sprawiają, że oferuje ona faktyczne bezpieczeństwo danych i może być z powodzeniem wykorzystywana wszędzie tam, gdzie ich uwiarygodnienie jest podstawą.

Blockchain – jak technologia ta jest wykorzystywana w uwiarygodnieniu treści?

Kryptowaluty

Podstawą najpopularniejszej kryptowaluty, czyli bitcoina, jest właśnie technologia blockchain – pozabwiona centrali baza danych, która rejestruje wszystkie transakcje związane z bitcoinami od początku jego istnienia. Jej integralność jest stale weryfikowana przez sieć wielu milionów komputerów, nie da się jej zmanipulować. I to stanowi o jej wiarygodności.

Aby wpłacić komuś daną kwotę w bitcoinach, należy utworzyć wirtualny portfel umożliwiający tego typu transakcje. Portfel jest oznaczony specjalnym kluczem. W momencie dokonywania transakcji to właśnie tym kluczem jest ona podpisywana, a informacje o niej są weryfikowane przez sieć i dodawane do łańcucha bloków. Od tej pory nikt nie zmieni bez zerwania łańcucha informacji o niej. Można zatem być spokojnym o wszystko, co się z nią wiąże: datę, godzinę, wysokość transakcji, strony transakcji etc. Nie ma możliwości ich zmiany!

Służba zdrowia

Wzorem dobrego wdrożenia technologii blockchain w medycynie może być Estonia. Już teraz każdy pacjent w tym kraju ma elektroniczną kartotekę opartą właśnie na technologii blockchain, która jest dostępna dla każdej upoważnionej placówki medycznej. W przypadku podjęcia leczenia w prywatnym gabinecie, przychodni czy szpitalu uzupełniają one historię pacjenta o aktualne dane. Dlatego historia chorób i leczenia pacjenta jest kompletna, gdziekolwiek się leczył, a dane zawarte w tej e-kartotece są zintegrowane w ogólnokrajowym systemie.

Wiarygodność jest tu gwarantowana przez istotę technologii blockchain. Po dodaniu do sieci informacji o chorobie pacjenta i wdrożonym leczeniu, są one zapisywane w blokach i nie ma już możliwości ich edytowania, bez zerwania łańcuchów w sieci. Dlatego dane o lekach, chorobach, zwolnieniach lekarskich są wiarygodne i nie mogą być edytowane, kiedy zajdzie taka potrzeba.

Usługi finansowo-księgowe

Technologia blockchain idealnie nadaje się do zastosowania w sektorze usług finansowo-księgowych. Wdrożenie jej w tym obszarze było jednym z pierwszych wdrożeń tej technologii w Polsce – w 2018 roku dokonało tego Toruńskie Centrum Usług Wspólnych (TCUW) – samorządowa jednostka organizacyjna Miasta Toruń. Technologia ta ma tu przede wszystkim uwierzytelniać dane.

Wdrożenie technologii blockchain (a ściślej mówiąc opartego na niej systemu ChainDoc od firmy Atende) ma wiele zalet. Oprócz uproszenia procedur, podniesienia efektywności, ograniczenia zużycia papieru i przyspieszenia procesów, jedną z najważniejszych jest właśnie uwiarygodnienie dokumentów zawierających ważne dane.

Technologia ta zabezpiecza dokumenty zawierające podpis elektroniczny przed chociażby ich nieuprawnioną modyfikacją. Zawierają one, oprócz regularnych danych, informacje dotyczące czasu wprowadzenia do systemu, nie da się więc raz wprowadzonych dokumentów edytować bez pozostawiania śladów. W ten sposób ich weryfikacja jest prosta i niezaprzeczalna.

Wiarygodność dokumentów, np. kredytowych

Z możliwości uwiarygadniania dokumentów przez technologię blockchain skorzystało jakiś czas temu BIK (Biuro Informacji Kredytowej). Na platformie Blockchain BIK stworzonej przez firmę Billion klienci polskich banków mają dostęp do wszelkich regulaminów, instrukcji i innych dokumentów udostępnianych przez to przedsiębiorstwo.

W jaki sposób technologia blockchain pomaga tu w uwiarygodnieniu treści? Przede wszystkim jej użycie gwarantuje, że udostępniane przez BIK dokumenty będą nie tylko bezpieczne, a klient będzie miał do nich dostęp zawsze (nie grozi ich utrata w wyniku ataku hakerskiego czy awarii), ale przede wszystkim odporne na zmiany.

Nie ma możliwości wprowadzenia zmian przez żadną ze stron w sposób niezauważony. Integralność i niezaprzeczalność informacji gwarantowane przez technologię blockchain są nie do osiągnięcia w jakiejkolwiek innej technologii dostępnej obecnie.

Uwiarygadnianie treści to jedna z największych zalet technologii blackchain. Nie było dotąd systemu, który w sposób tak niepodważalny wspierałby wiarygodność. Dzięki replikowaniu treści dokumentów na wielu milionach użytkowników, niemożności ich dyskretnej edycji technologia ta eliminuje konieczność jakiegokolwiek innego uwiarygadniania treści dokumentów, np. przez notariuszy.

Nic dziwnego, że jej rozwój jest tak dynamiczny i kolejne branże szukają w niej szansy dla siebie!

Blockchain a sztuczna inteligencja

Technologia blockchain może wpływać na rozwój i zastosowania sztucznej inteligencji (AI) na kilka sposobów – głównie w obszarach bezpieczeństwa danych, przejrzystości, zaufania do modeli i możliwość efektywnego zarządzania danymi. Poniżej przedstawiam kilka najważniejszych aspektów:

  1. Zaufanie i weryfikowalność danych
    Sztuczna inteligencja wymaga dużych ilości danych do trenowania modeli. Blockchain, dzięki swojej niezmienności i rozproszonej naturze, może zapewnić wiarygodne środowisko do przechowywania i weryfikacji źródeł danych. Gwarancja niezmienności wpisów w łańcuchu bloków pomaga walczyć z fałszowaniem danych lub manipulacją ich historią. W konsekwencji modele AI mogą być bardziej odporne na błędne dane wejściowe.
  2. Zarządzanie i udostępnianie danych
    Blockchain umożliwia tworzenie zdecentralizowanych platform, w których różne podmioty (firmy, instytucje naukowe, użytkownicy indywidualni) mogą współdzielić swoje dane bez konieczności pośredników i z zachowaniem kontroli nad prywatnością. Dzięki temu osoby lub organizacje chętniej udostępnią swoje dane do trenowania AI, co może prowadzić do ulepszania jakości modeli.
  3. Zabezpieczenie modeli i wyników
    Modele AI, szczególnie te wartościowe komercyjnie, mogą być przechowywane i uruchamiane w sieci blockchain przy użyciu tzw. smart kontraktów. Taka forma pozwala zabezpieczyć oryginalny model przed nieautoryzowanym dostępem oraz umożliwia przejrzyste rozliczanie za korzystanie z modelu (np. płatność tokenami za przeprowadzenie predykcji).
  4. Wyjaśnialność i przejrzystość AI
    Jeden z ważniejszych trendów w rozwoju sztucznej inteligencji to tzw. Explainable AI (XAI). Dzięki blockchainowi można rejestrować kluczowe etapy przetwarzania danych i podejmowania decyzji w modelach AI w formie bloków, co ułatwia audyt i analizę. Przyczynia się to do zwiększenia zaufania do systemów AI, gdyż łatwiej udowodnić, że dany proces decyzyjny był przeprowadzony w sposób prawidłowy.
  5. Monetyzacja i nowe modele biznesowe
    Połączenie AI z blockchainem otwiera drzwi do nowych modeli biznesowych, w których uczestnicy sieci mogą płacić za dostęp do danych lub algorytmów AI, a jednocześnie uczestniczyć w zyskach z ich rozwoju. Przykładem może być tokenizacja praw do danych lub sprzedaż usług AI rozliczanych w kryptowalutach.
  6. Zdecentralizowane rynki AI
    Dzięki blockchainowi mogą powstawać tzw. “decentralized marketplaces” (zdecentralizowane rynki), na których różni dostawcy algorytmów, danych i mocy obliczeniowej współpracują ze sobą bez pośredników. To może obniżyć koszty, a jednocześnie wyeliminować ryzyko monopolu firm przechowujących czy przetwarzających dane.

Podsumowując, blockchain i AI mogą się wzajemnie wspierać, chociaż ich implementacja nie jest prosta i wymaga dopracowanych rozwiązań technicznych (m.in. szyfrowania, optymalizacji pod kątem skalowalności). Niemniej jednak potencjał tkwiący w połączeniu niezmienności, przejrzystości i zdecentralizowanego charakteru technologii blockchain z analizą i uczeniem maszynowym AI sprawia, że oba te obszary rozwijają się coraz bardziej równolegle, otwierając pole do innowacyjnych zastosowań w biznesie, przemyśle czy sektorze publicznym.

Wdrażanie AI i nowa fala transformacji cyfrowej

Komentarze

×

Komentarze są wyłączone.